به گزارش خبرنگار مهر، ولی الله سیف رئیس کل سابق بانک مرکزی در گفت وگویی درباره سیاست‌های بانک مرکزی در دوره ریاست وی بر این نهاد اثرگذار اقتصادی، در خصوص اظهار نظر پُر سر و صدا و پُر انتقاد خود درباره نرخ ارز در روزهای ابتدایی ریاستش اظهار داشت: در آن زمان اعتقاد من این بود که نباید نرخ ارز بیشتر از آنچه در حال کاهش بود، کاهش یابد.

وی می‌افزاید: همین باور باعث شد به‌رغم اینکه پیش‌بینی می‌کردم حساسیت‌هایی به‌وجود بیاید، آن جمله را عنوان کردم. من متأسف بودم که برخی از متخصصان هم به این حرف من انتقاد داشتند در حالی که من انتظار داشتم با آن نظر همراهی شوند.

بانک مرکزی استقلال ندارد

رئیس کل سابق بانک مرکزی درباره استقلال این بانک می‌گوید: همواره بحث استقلال بانک مرکزی را خیلی مطرح می‌کنیم اما بانک مرکزی از استقلال لازم برخوردار نیست و مانور عملیاتی در سیاست‌های پولی و ارزی ندارد. در جایگاهی قرار گرفته است که رئیس مجمع آن رئیس جمهور است و علاوه بر آن عضو ستاد اقتصادی دولت است. اینها جز سیاست‌های کلان کشور تلقی می‌شود.

این حرف، حرف درستی است که رئیس کل بانک مرکزی نباید مصاحبه کند و من هم خیلی از مصاحبه کردن طفره می‌رفتم اما در ایران فضا به‌گونه‌ای است که اگر اظهارنظر نشود، معنای آن این است که اصلاً برنامه‌ای وجود ندارد.

ماجرای مخالفت فخریه کاشان با اصرار مرحوم هاشمی به تزریق ارز در بازار

سیف در این گفت گو به ماجرای اصرار آیت الله هاشمی به تزریق ارز در بازار اشاره و اظهار می‌کند: زمان ریاست‌جمهوری مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی، بنده مدیرعامل بانک صادرات بودم. من را دعوت کردند به یک جلسه خیلی مهم که رئیس کل و معاون ارزی بانک مرکزی ترتیب داده بودند. تاکید کردند معاونان بین‌الملل بانک‌ها هم حضور داشته باشند.

سیف: رئیس کل آمد و معاون ایشان آقای دکتر کاشان بود. آقای رئیس کل اشاره کرد که ما تصمیم گرفتیم به هر متقاضی بدون محدودیت تا سقف ۱۰ هزار دلار بدهیم. این باعث بُهت اعضای جلسه شد. همه تعجب کردند و گفتند مگر می‌شود؟ برای چه می‌خواهید این کار را انجام دهید. معاون ارزی بانک مرکزی هم با مدیران عامل بانک‌ها هم نظر بود. یادم می‌آید وقتی رئیس کل با چنین فضایی مواجه شد گفت چند لحظه صبر کنید. از جلسه بیرون رفت و حدود ۲۰ دقیقه بعد برگشت و گفت من با حاج آقا (رئیس جمهور وقت) صحبت کردم و ایشان به هیچ‌وجه قانع نمی‌شوند که این کار انجام نشود. باید این کار انجام شود اما پذیرفتند سقف پرداخت به هر متقاضی از ۱۰ هزار دلار به ۵ هزار دلار کاهش یابد.

به گفته سیف، استدلال هاشمی این بود که ما به جامعه نشان دهیم پشتوانه ارزی کشور خوب است و می‌توانیم قیمت‌ها را پایین بیاوریم. وقتی هم که دیدند این طرح شکست خورد، آنکه مورد مؤاخذه قرار گرفت، فخریه کاشان بود.

موافق ارز ۴۲۰۰ تومانی نبودم

سیف: در نیمه دوم سال ۹۶ بانک مرکزی به‌شدت تحت فشار بود، _ چون من در عمل تا پایان سال ۹۶ بودم و بعد از آن ابتکار عمل دست خود دولت بود و ما با سیاست ارز ۴,۲۰۰ تومان موافق نبودیم_ به همین دلیل تا آن مقطع قیمت ارز از ۳,۰۰۰ تومان در شهریور ۹۲ به ۴,۸۰۰ تومان در ۲۹ اسفند رسید؛ یعنی ۶۰ درصد افزایش قیمت ارز در ۵ سال.

تورم جمع‌شونده در این مدت چقدر بوده است؟ پس این رشد نرخ ارز چیز عجیبی نبوده است. تازه این را بگذارید در کنار مسائل بین‌المللی، محدودیت‌های ارزی، تبلیغات گسترده ترامپ علیه ایران و… و.

دلار هزار تومانی افتخار نیست

رئیس کل سابق بانک مرکزی در این گفت وگو تصریح می‌کند: افتخار این نیست که دلار هزار تومان است یا یک عدد دیگر. مهم این است که با شرایط اقتصادی متناسب باشد و اقتصاد ما بتواند رشد داشته باشد، صادرات توسعه یابد، محصول تولید داخل با کالای وارداتی رقابت کند و رفاه افزایش یابد.

روحانی گفت نظر رهبری آن چیزی است که «من» می‌گویم

سیف: در جلسه‌ای که دی ماه ۹۵ خدمت حضرت آقا داشتم، وقتی از جلسه برگشتم به آقای رئیس جمهور گزارش دادم. از قبل نگفته بودم اما وقتی از جلسه برگشتم به آقای رئیس جمهور گزارش دادم. گفتم شما گاهی اوقات مطرح می‌کنید آقا خیلی نسبت به نرخ ارز حساس هستند اما من احساس کردم ایشان موافق هستند.

البته در همان جا تاکید کردم که استنباط من از صحبت و واکنش ایشان این بود.

آقای رئیس جمهور گفتند من مفصل با آقا صحبت کردم و نظرات ایشان را می‌دانم و آن چیزی که من می‌گویم اجرا شود و من هم نظرات ایشان را می‌گویم. یعنی استنباط ایشان این بوده است. لذا کسی که در بانک مرکزی کار می‌کند همه اینها را کنار هم می‌گذارد.

ماجرای ارزپاشی سال ۹۳

سیف: تا تیر ماه ۹۳ عرضه‌ای در بازار نداشتیم؛ در سال ۹۳ بانک مرکزی یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار به بازار تزریق کرد و تا آنجایی که یادم می‌آید برای تنظیم بازار این حجم عرضه شد.

این عرضه‌ها از طریق صرافی‌ها بود؛ هم به صورت نقد و هم حواله. بانک مرکزی در سابقه خودش همه‌جور عملیاتی داشته است. دهه ۷۰ با یکی دو صرافی در دوبی قرار می‌گذاشتند و می‌فروختند. یا در سلیمانیه.

اما در زمانی که من رئیس بانک مرکزی بودم، منشأ از در دوبی بود. در سلیمانیه هم ارز تهیه می‌کردند اما منشأ ارزهای سلیمانیه دوبی بود. صرافی که در دوبی بود سلیمانیه را تأمین می‌کرد. اگر یادتان باشد ما آقای کیّال را داشتیم که از طرف بانک مرکزی ارز می‌فروخت و خودش هم در پاساژ افشار حجره داشت.

ارز ۴۲۰۰ تومانی، اشتباه استراتژیک دولت بود

سیف: اشتباه استراتژیک دولت در سال ۹۵ اصرار بی‌منطق بر بازگرداندن نرخ به محدوده ۳,۷۰۰ تومان بود. در صورتی که گزارشات کارشناسی حاکی از این بود که نرخ باید در سال ۹۵ از ۴ هزار تومان عبور می‌کرد.