به گزارش خبرنگار مهر به نقل از صدا و سیما، صابر پرنیان، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران در برنامه گفتگوی ویژه خبری گفت: در مناطق آزاد، فرار مالیاتی انجام می‌شود و فضای یکسانی برای تولیدکنندگان داخل کشور با تولیدکنندگان این مناطق وجود ندارد.

وی افزود: ۸۸ هزار واحد صنعتی در داخل کشور، معافیت مالیات بر ارزش افزوده ندارند و معاف بودن واحدهای تولیدی در مناطق آزاد، یک تبعیض به شمار می‌رود.

پرنیان با بیان اینکه قرار بود مناطق آزاد، صادرات محور و واردکننده ماشین آلات باشند، تصریح کرد: در حال حاضر این مناطق نه تنها در این زمینه موفق نبوده‌ و به تولید داخل کمک نکرده‌اند، بلکه به وارد کننده کالا تبدیل شده اند.

وی گفت: مناطق ویژه و آزاد برای تولید ایجاد شده اند؛ اما در این مناطق واردات بر صادرات و تولید پیشی گرفته است؛ به نحوی که نه تنها این مناطق به سمت تولید و شفافیت حرکت نکرده اند، بلکه سرمایه گذاری را به سمت تجارت، واردات کالا، قاچاق، فرار مالیاتی، شبه قاچاق و ثبت شرکت های صوری و استفاده از رانت های ویژه تبدیل کردند و به تولید کشور آسیب زدند.

۹درصد مالیات بر تولیدات ورودی مناطق آزاد

ناصر خرمالی نیز در این برنامه، گفت: قانون معاف بودن مناطق آزاد از مالیات بر ارزش افزوده که در سال ۸۷ به صورت موقت ابلاغ شد، به هیچ وجه در مناطق آزاد اجرایی نشده است؛ به نحوی که هیچ کدام از کالاهایی که از سرزمین مادر وارد مناطق آزاد شد، صادرات تلقی نشد.

خرمالی گفت: فعال اقتصادی در مناطق آزاد معدنی نیست و الزامی به ثبت معاملات در این مناطق وجود ندارد؛ بنابراین راه شفافیت فعالیت های اقتصادی در مناطق آزاد تغییر قانون معاف بودن مناطق آزاد از مالیات ارزش بر افزوده نیست.

وی با بیان اینکه ۹۴۵ هزار نفر در مناطق آزاد و ویژه ساکن هستند و این مناطق ۴ دهم مساحت کشور را تشکیل می دهد، گفت: تولید کنندگان درمناطق ازاد وقتی باید برای ورود کالاهای داخلی به این مناطق ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بدهند، ترجیح می دهند کالاهای مورد نیاز خود را از خارج از کشور تامین کنند.

وی ادامه داد: دیگر جذابیتی برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی که در گذشته برای این مناطق پیش بینی شده بود، وجود ندارد.

وی افزود: از سال۹۲ تا ۹۸ در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور ۸۱ هزار میلیارد ریال و ۲۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری داخلی و۵ و ۲ دهم میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی انجام شده؛ ضمن اینکه این مناطق در ۶ ساله اخیر ۱۲۹ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته اند.

مدیر توسعه صادرات و ارزش افزوده مناطق آزاد افزود: واردات کالای مسافری به مناطق آزاد از سال ۹۶ نظام مند و مجموع سهمیه ارزی هفت منطقه آزاد کشور که می توانند وارد کنند ۵۲۸ میلیون دلار بوده است.

وی گفت: برای شفاف سازی فعالیت های اقتصادی و واردات به این مناطق ثبت سفارش می کنیم.

عملکرد مناطق آزاد در ۱۱ سال اخیر شفاف نیست

مرتضی شجاعی، کارشناس اقتصادی نیز در این برنامه گفت: عملکرد مناطق آزاد در ۱۱ سال گذشته شفافیت ندارد، براساس مصرف گرایی بوده و نفعی برای دولت نداشته؛ اما در این مدت مشمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده بوده است.

وی افزود: در کنار تولید، امتیازهای ویژه ای به تولید کنندگان مناطق آزاد داده ایم که از جمله آنها، معافیت مالیاتی واردات کالاهای مسافری به این مناطق بوده است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه ۱۲ هزار شرکت صوری در مناطق آزاد وجود دارند؛ اگر با این شرکت ها مقابله شود تولید در این مناطق شفاف خواهد شد.

شجاعی گفت: از سال ۹۲ تا ۹۷ فقط یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار معادل هفت درصد سرمایه گذاری خارجی در کشور در مناطق آزاد انجام شده است؛ ضمن اینکه بر اساس آمار واردات سال ۹۶، هزار و ۵۰۰ میلیون تومان خودرو و کالای مسافرتی به مناطق آزاد وارد شده و میزان قاچاق و شبه قاچاق در این مناطق هزار و ۵۰۰ میلیون تومان است.

وی ادامه داد: از محل اظهار صوری فعالیت در مناطق آزاد و ویژه برای خرید مواد اولیه پتروشیمی ۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان فرار مالیاتی شناسایی شده است.

شجاعی گفت: مناطق آزاد از سال ۸۷ معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند؛ اما کارنامه عملکرد آنها در هفت سال اخیر نشان می دهد ۷۰ درصد حجم تجاری آنها واردات است.

وی افزود: به هر حال، کارنامه مناطق آزاد با توجه به امتیازهایی که دارند قابل قبول نیست.

اصلاح نظام مالیاتی از نان شب برای کشور واجب‌تر است

در عین حال، وحید شقاقی، کارشناس اقتصادی نیز در این برنامه گفت: اصلاح نظام مالیاتی از نان شب برای کشور واجب تر است.

وی با بیان اینکه در مناطق آزاد مالیات بر مصرف است و بر تولید نیست، گفت: چرا معافیت مالیات بر ارزش افزوده به مناطق آزاد می‌دهیم؛ به خصوص اینکه هر گونه معافیت مالیاتی آسیب به در آمدهای دولت و بودجه است.

شقاقی ادامه داد: اگر حتی نرخ مالیات را در مناطق آزاد صفر تعیین کنیم به شفافیت فعالیت های اقتصادی در مناطق ازاد کمک می شود زیرا این مناطق جز ضرر برای کشور نداشته و حیات خلوت دولت ها بوده اند.

معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد، تبدیل به رانت شد

همچنین محمد جعفری، استاد دانشگاه و پژهشگر اقتصادی نیز در این برنامه گفت: معافیت های مالیاتی شرکت ها در مناطق آزاد تبدیل به رانتی برای واردات بیشتر شده است.

وی افزود: معافیت های مالیاتی در مناطق آزاد موجب متزلزل شدن شرکت های تولیدی داخل کشور شده است.

وی ادامه داد: در مناطق ازاد معافیت های مالیاتی موجب هدر رفتن منابع ملی کشور و از بین رفتن مزیت های صادراتی می شود زیرا در این شرایط واردات قیمت تمام شده کمتری دارد و تولید کننده داخلی توان رقابت را از دست می دهد.

جعفری گفت: معافیت های مالیاتی در مناطق آزاد رانت بسیار بزرگی را برای کسانی که می تواند کالا وارد کند، ایجاد می‌کند.